Fizjoterapia w stomatologii

Fizjoterapia stomatologiczna to proces eliminujący dolegliwości związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem (dysfunkcją) stawów skroniowo-żuchwowych (TMD - temporomandibular disorders) oraz mięśni odpowiadających za prawidłową pracę żuchwy. Obejmuje zatem profilaktykę oraz leczenie zaburzeń w obrębie układu stomatognatycznego, odpowiadającego za żucie, oddychanie, mowę, połykanie i wyrażanie emocji. Dotyka nawet 20-40% ogółu populacji.

Zaburzenia czynnościowe układu ruchowego narządu żucia nie są wpisane na stałe w ramy konkretnej specjalizacji, stąd też wymagają współdziałania stomatologii z fizjoterapią oraz medycyną ogólną. Usunięcie dysfunkcji układu stomatognatycznego jest możliwe dzięki kompleksowemu podejściu, a więc terapii obejmującej przywrócenie prawidłowych warunków wewnątrz i zewnątrzustnych, równowagi mięśniowej, zmniejszeniu lub całkowitym wyeliminowaniu bólu oraz zwiększeniu ruchomości stawów.

Do najczęstszych objawów dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego należą:

• trudności z przełykaniem, otwieraniem i zamykaniem ust, 
• uczucie tępego bólu i szumu w uszach,
• ból mięśni w okolicach żuchwy,
• zaciskanie i zgrzytanie zębami (bruksizm),
• nadwrażliwość, ból zębów,
• migrena, zawroty, bóle głowy lub mdłości,
• uczucie mrowienia, drętwienia w palcach,
• wrażenie napięcia, trzaski w obrębie stawów żuchwy,
• bóle kręgosłupa,
• obrzęki i dolegliwości bólowe po zabiegach implantologicznych,
• obrzęk i ból po wszczepieniu implantu.

Przyczyny dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego:

• stres,
• artretyzm,
• wady zgryzu, 
• wady postawy,
• zaciskanie i zgrzytanie zębów prowadzące do ich zniszczenia (bruksizm),
• silne napięcie mięśni zaciskających szczęki,
• uraz mechaniczny,
• braki zębowe,
• płaskie wypełnienia lub korony,
• parafunkcje.

W fizjoterapii stomatologicznej leczenie obejmuje przeprowadzenie szczegółowego wywiadu, badań funkcjonalnych stawów skroniowo-żuchwowych, ocenę położenia płaszczyzny czaszki, zakresu ruchów szyi, weryfikację reakcji bólowych, analizę postawy ciała oraz wykonanie tomografii komputerowej lub zdjęcia RTG.  

W naszej klinice stosujemy szereg metod terapeutycznych z zakresu fizjoterapii stomatologicznej, które są starannie dobierane pod kątem indywidualnych potrzeb Pacjentów, różnorodności budowy ciała, jak również ich podatności na określone zabiegi.  

Metody leczenia w fizjoterapii stomatologicznej:

• Terapia manualna    

Jedna z najskuteczniejszych metod leczenia zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego, polegająca stymulowaniu dłońmi stawów i mięśni. Wpływa na rozluźnienie napięć żuchwy, szczęki oraz na zmniejszenie dolegliwości bólowych. Leczenie tą metoda uwzględnia dodatkowy zakres ćwiczeń, które Pacjent może wykonywać samodzielnie, jako autoterapia w celu szybszego pozbycia się bólu, przyśpieszenia procesu leczenia i zmiany nawyków postawy ciała.    

• Kinesiotaping

W stomatologii polega na oklejaniu partii twarzy elastycznymi plastrami, co powoduje jej uniesienie. Wspomaga odpływ limfy i poprawia krążenie krwi, działa przeciwbólowo i przeciwobrzękowo. Już pierwszy zabieg przynosi złagodzenie dolegliwości lub całkowite pozbycie się bólu. To doskonała metoda eliminacji obrzęku i bólu po zabiegach chirurgicznych.    

• Drenaż limfatyczny twarzy

To bardzo delikatny, jednostajny masaż, kojąco wpływający na ból i niwelujący obrzęk po zabiegach: leczenia kanałowego (endodontycznego), usunięcia ósemki, podniesienia dna zatoki i wszczepienia implantu. Poprawia krążenie krwi i ułatwia odpływ limfy.

• Masaż mięśni

Skuteczna metoda w leczeniu zaburzeń czynnościowych narządu żucia. Zastosowanie różnorodnych technik masażu, np. klasycznego lub poprzecznego wpływa na poprawę elastyczności mięśni oraz ich rozluźnienie, co finalnie prowadzi do przywrócenia właściwej ruchomości stawu. 

Fizjoterapia stomatologiczna polega na deprogramacji i relaksacji stawów skroniowo-żuchwowych. To nowoczesna terapia posiadająca szerokie zastosowanie, np. w leczeniu bruksizmu poprzez naukę rozluźniania mięśni i niwelowania stresu. Jest wykorzystywana jako uzupełnienie zabiegów stomatologicznych, m.in. w zakresie leczenia zachowawczego lub kanałowego (endodoncji), np. podczas występowania u Pacjenta szczękościsku, który zmniejsza zakres ruchomości jego stawu, powodując tym samym trudności w leczeniu zębów, szczególnie trzonowych (tylnych).

Z kolei w zakresie chirurgii stomatologicznej i implantologii, fizjoterapia znajduje zastosowanie, m.in. podczas procedur związanych ze stanem po usunięciu zęba lub wszczepieniu implantu. W takich sytuacjach kinesiotaping lub drenaż limfatyczny, przyśpieszają wchłanianie obrzęku, a techniki relaksacyjne mięśni żucia przywracają właściwy zakres ruchomości żuchwy, eliminując szczękościsk.

Fizjoterapia stomatologiczna wspiera również obszar ortodoncji zarówno w zakresie przygotowania Pacjenta do założenia aparatu stałego lub ruchomego, jak również w trakcie jego stosowania. Poprzez wykorzystanie technik stymulacji czuciowej języka lub podniebienia oraz rozluźniania mięśniowo-powięziowego Pacjent w mniejszym stopniu odczuwa napięcie, a jego komfort podczas noszenia aparatu zdecydowanie się zwiększa. 

Techniki terapii manualnej znajdują także zastosowanie w protetyce podczas szynoterapii. Podobnie jak szyny relaksacyjne lub repozycyjne, mają eliminować dolegliwości bólowe stawu skroniowo-żuchwowego, a także wpływać na niwelowanie napięcia mięśni żuchwy. Dzięki temu efekty prowadzonej terapii są bardziej efektywne. Odbudowa zgryzu, a także wykonywanie protez, licówek, mostów lub koron z zastosowaniem metod fizjoterapii stomatologicznej skutkuje zmniejszeniem napięcia mięśni, a co za tym idzie ochroną aplikowanych uzupełnień przed zniszczeniem (starciem, obluzowaniem).
 

Nowoczesne metody fizjoterapii stomatologicznej posiadają szerokie zastosowanie w pomocy oraz leczeniu Pacjentów borykających się z dolegliwościami stawu skroniowo-żuchwowego oraz mięśni odpowiadających za prawidłowe funkcjonowanie żuchwy. Efektywna współpraca fizjoterapeuty ze stomatologiem we wskazanych urazach, przewraca Pacjentom komfort życia bez dolegliwości bólowych oraz piękny uśmiech.