Stomatologiczne leczenie osób niepełnosprawnych

Leczenie stomatologiczne osób niepełnosprawnych nie należy do najprostszych. Głownie z dwóch powodów. Po pierwsze- współpraca z osobami niepełnosprawnymi w czasie zabiegu jest utrudniona lub wręcz całkowicie niemożliwa. Po drugie - osoby te bardzo często mogą zostać poddane leczeniu jedynie w znieczuleniu ogólnym. Wymaga to wyposażenia obiektu w specjalistyczny sprzęt, personel. Wielu lekarzy nie wie jak, nie umie, lub zwyczajnie nie chce podejmować się pracy w trudniejszych warunkach. Dlatego też tak mało jest gabinetów, które są w stanie tym wymaganiom sprostać. Z drugiej zaś strony, mimo utrudnionego dostępu do specjalistów posiadających przygotowanie do pracy z osobami niepełnosprawnymi coraz więcej tych osób jest kierowanych przez pediatrów, logopedów, rehabilitantów do poradni stomatologicznych oraz ortodontycznych.

Primadent Dental Clinic na ich tle bardzo się wyróżnia. Nie tylko jako jedna z niewielu w Polsce specjalizuje się w leczeniu stomatologicznym osób niepełnosprawnych, ale także ma obiekt w pełni przystosowany do ich potrzeb. Zarówno pod względem wyposażenia, jak i personelu jest w pełni przygotowana na przyjęcie niepełnosprawnych dzieci, jak i osób dorosłych. Są podjazdy, oddzielne łazienki. Wnętrza gabinetów oraz korytarze są przestronne na tyle, by osoby na wózkach i ich opiekunowie mogli sprawnie się po nich poruszać. Należy zdać sobie przy tym sprawę z tego, że leczenie osób niepełnosprawnych jest droższe od standardowego. Bardzo często zabiegi muszą być przeprowadzane w znieczuleniu ogólnym, z udziałem anestezjologa, specjalistycznego sprzętu i personelu, co tylko całość leczenia podraża. Placówka Primadent, w ramach akcji pomocy w leczeniu stomatologicznym osób niepełnosprawnych, od lat współpracuje z fundacją Śnieżka ,,Twoja Szansa”. Podopieczni fundacji mogą liczyć na dofinansowanie leczenia stomatologicznego u naszych dentystów. 

Dlaczego tak często osoby niepełnosprawne wymagają leczenia stomatologicznego? Otóż badania naukowe i sondaże wykazują, że osoby te wykazują większą podatność na próchnicę i choroby przyzębia wynikające z:

• ograniczonej świadomości konieczności zabiegów higienicznych,

• braku logicznego umotywowania tych zabiegów,

• braku należytej opieki i edukacji zdrowotnej w zakresie higieny jamy ustnej,

• zaburzeń motorycznych, utrudniających wykonywanie prawidłowych zabiegów higienicznych,

• częstych wad rozwojowych struktur zębowych, np.: hipoplazja szkliwa, wady budowy i kształtu zębów,

• zaburzeń kształtu łuków zębowych (rozszczepy), zaburzeń zgryzowych (stłoczenia) sprzyjających retencji płytki nazębnej,

• nieprawidłowych nawyków żywieniowych.

Często osoby niepełnosprawne nie są w stanie same powiedzieć, że boli je ząb, że dzieje się coś złego. Objawy zaburzeń w obrębie jamy ustnej u osób niepełnosprawnych nie są z kolei zauważane przez osoby z ich otoczenia, lub też zwyczajnie często pomijane z powodu ważniejszych (niekiedy bardzo kosztownych w leczeniu) zaburzeń ogólnych. Tworzy się błędne koło. Brak prawidłowej czynności mięśni twarzy i jamy ustnej utrudnia sprawne funkcjonowanie nie tylko jamy ustnej, ale i całego organizmu, co generuje kolejne zaburzenia.


Model opieki stomatologicznej

Po latach doświadczeń w placówce Primadent został opracowany program leczenia osób niepełnosprawnych. Jego najważniejszym celem jest osiągnięcie jak lepszych wyników leczenia.

Program ten obejmuje:

1. Instruktaż dla rodziców dzieci niepełnosprawnych dotyczący odżywiania, sposobu karmienia, odpowiedniej konsystencji pokarmu oraz prawidłowych zabiegów higienicznych.

2. Informacje na temat konieczności przeprowadzania częstych kontroli stomatologicznych, bowiem zabiegi profilaktyczne stanowią podstawowe działania zapobiegawcze powstawaniu chorób zębów i przyzębia u osób niepełnosprawnych.

3. Program profilaktyki:
a) obserwację czynności narządu żucia i instruktaż odnośnie pozycji układania do snu, właściwego żucia, oddychania,
b) wdrożenie zabiegów higienicznych i stosownej do wieku dziecka profilaktyki fluorowej oraz odpowiednich zasad czyszczenia w przypadku osoby dorosłej,
c) przeciwdziałanie powikłaniom próchnicy, chorobom przyzębia oraz występowaniu i pogłębianiu się wad zgryzu u dzieci.

4. Leczenie próchnicy zębów i jej powikłań, chorób przyzębia i wad zgryzu.

5. Rehabilitację czynności narządu żucia wprowadzaną po rozpoznaniu nieprawidłowości, która prowadzona jest w postaci indywidualnie dobranych czynnych i biernych ćwiczeń mięśniowych oraz stymulacji mięśniowej. Poprzez stymulację punktów neuromotorycznych twarzy wyzwalane są odpowiedzi mięśniowe, dające uaktywnienie mięśni biorących udział w połykaniu, żuciu i artykulacji.

Leczenie stomatologiczne osób niepełnosprawnych stanowi złożony problem zarówno dla rodziców i opiekunów tych osób, jak i personelu medycznego i może być przeprowadzone:

• w stanie czuwania,

• po zastosowaniu środków uspokajających,

• w pełnej narkozie z intubacją.

Około 40% Pacjentów niepełnosprawnych współpracuje z lekarzem w stopniu umożliwiającym leczenie zgodnie ze standardami obowiązującymi w stomatologii. Dalsze 40% to Pacjenci współpracujący w ograniczonym zakresie. Grupa 20% wymaga zastosowania podczas leczenia sedacji lub znieczulenia ogólnego. W związku z tym warto zadbać, by zabiegi stomatologiczne osób niepełnosprawnych zostały przeprowadzone przez wyszkolony do pracy z niepełnosprawnymi personel i w odpowiednio wyposażonym gabinecie.